Czas czytania dla dzieci: 4 min
Był sobie raz mały pastuszek znany w całym kraju z tego, że na każde pytanie umiał dać mądrą odpowiedź. Wieść ta dotarła aż do króla, który jednak nie chciał dać wiary ludzkiemu gadaniu i kazał sprowadzić pastuszka na swój dwór.
– Jeśli odpowiedz na trzy pytania, jakie ci zadam – przemówił do niego – to cię usynowię i będziesz mieszkał w moim pałacu.
– Jakie są te pytania? – spytał pastuszek.
Król zaś odrzekł:
– Oto pierwsze pytanie: ile kropli jest w morzach całego świata?

A pastuszek na to:
– Każ, królu, zamknąć ujścia wszystkich rzek na kuli ziemskiej, tak żeby nie wypłynęła z nich ani kropla, póki ja wszystkich mórz nie przeliczę, a wtedy ci powiem, ile jest w nich kropel.
Po czym król rzekł:
– A to drugie pytanie: ile jest gwiazd na niebie?
Pastuszek mu odpowiedział:
– Daj mi, królu, duży kawał białego papieru.
I porobił na nim piórem tyle malutkich kropek, że ich prawie nie było widać, a już o przeliczeniu nie mogło być właściwie mowy, wystarczyło na nie spojrzeć, żeby się człowiekowi w oczach zaćmiło.
– Tyle jest gwiazd na niebie – rzekł pastuszek – ile kropek na tym papierze. Możecie je teraz policzyć.
Nikt jednak nie potrafił tego uczynić.
Król powiedział na koniec:
– Trzecie pytanie jest takie: z ilu sekund składa się wieczność?
A pastuszek na to:
– Na dalekim Pomorzu wznosi się diamentowa góra, dwie i pół mili wysoka, dwie i pół mili szeroka oraz dwie i pół mili głęboka. Raz na sto lat przylatuje do tej góry ptaszek i ostrzy sobie o nią dziobek, a kiedy zetrze całą górę, wtedy minie pierwsza sekunda wieczności.
Słysząc to król rzekł:
– Na wszystkie trzy pytania odpowiedziałeś jak prawdziwy mędrzec, odtąd będziesz mieszkał w królewskim pałacu, a ja będę cię uważał za syna.

Kontekst
Interpretacje
Jezyk
Opowieść „Pastuszek“ Braci Grimm to piękna baśń o mądrości i sprycie. Mały pastuszek, który jest znany w całym kraju z umiejętności odpowiadania na każde pytanie, zostaje wezwany na dwór króla. Król zamierza poddać go próbie, zadając trzy trudne pytania.
Pierwsze pytanie dotyczy liczby kropli w morzach świata. Pastuszek zręcznie omija pułapkę, prosząc króla, aby najpierw zatrzymał wszystkie rzeki, co w oczywisty sposób jest niemożliwe. Drugie pytanie dotyczy liczby gwiazd na niebie, a pastuszek odpowiada, tworząc niezliczone kropki na białym papierze, ilustrując, że ich liczba jest niepojęta dla ludzkiego oka. Ostatnie pytanie, najtrudniejsze ze wszystkich, dotyczy tego, ile sekund składa się na wieczność. Pastuszek odpowiada, snując fantazyjną metaforę o diamentowej górze, którą raz na sto lat odwiedza ptak, by ostrzyć swój dzióbek, co świadczy o niezmierzonej długości wieczności.
Król, pod wrażeniem mądrości i inteligencji pastuszka, postanawia go usynowić i zaprosić do życia w pałacu. Baśń ta ilustruje, jak spryt i kreatywne myślenie mogą pomóc w rozwiązywaniu pozornie nierozwiązywalnych problemów oraz pokazuje wartość mądrości, która tkwi nie tylko w wiedzy, ale także w umiejętności zadawania właściwych pytań i snucia znaczących opowieści.
Bajka „Pastuszek“ Braci Grimm opowiada historię młodego pasterza, który zyskał sławę dzięki swojej niezwykłej mądrości. Mimo swojego skromnego pochodzenia potrafił odpowiedzieć na najtrudniejsze pytania, co przyciągnęło uwagę króla. Król, chcąc sprawdzić prawdziwość opowieści o mądrości pastuszka, postanowił zadać mu trzy pozornie niemożliwe do rozwiązania zagadki.
Pierwsze pytanie dotyczyło liczby kropli w wszystkich morzach świata, na co pastuszek zareagował stawiając warunek niemożliwy do spełnienia, lecz sugerujący jego zdolność logicznego myślenia i zrozumienia bezmiaru pytania. Drugie pytanie, o liczbę gwiazd na niebie, również zostało zgrabnie odparte praktycznym przykładem, który unaocznił niemożność przeliczenia ich. Trzecie pytanie, dotyczące liczby sekund w wieczności, wykorzystało metaforyczny obraz, który pokazywał nieskończoność i nieuchwytność czasu.
Poprzez swoje odpowiedzi pastuszek nie tylko udowodnił swoją inteligencję i pomysłowość, ale także zdolność do kreatywnego i nieszablonowego myślenia. Król, uznając mądrość młodzieńca, nagrodził go miejscem w swoim pałacu i symbolicznie uczynił go swoim synem.
Bajka ta zawiera wiele poziomów interpretacji. Z jednej strony podkreśla wartość mądrości i sprytu ponad pochodzenie społeczne. Z drugiej strony wskazuje na to, że nie wszystkie pytania muszą mieć bezpośrednie odpowiedzi, a sposób, w jaki odpowiadamy na trudne pytania, pokazuje nasze podejście do życia i inteligencję.
To również opowieść o pokorze i skromności, ponieważ młody pasterz mimo ofiarowanej mu pozycji królewskiego syna, zachowuje swoistą prostotę i świadomość, że jego miejsce w pałacu wynika nie z jego urodzenia, lecz z zasług umysłu. W obecnych czasach historia ta może nas uczyć, że umiejętność zadawania właściwych pytań i kreatywność w poszukiwaniu rozwiązań jest równie istotna jak dysponowanie gotowymi odpowiedziami.
Analiza lingwistyczna baśni „Pastuszek“ braci Grimm może obejmować kilka aspektów:
Baśń składa się z typowej struktury trzech elementów: wprowadzenia do sytuacji, prezentacji problemu (trzy pytania króla) oraz rozwiązania (mądre odpowiedzi pastuszka). Narracja jest linearna i jasna, co jest typowe dla baśni, gdzie głównym celem jest przekazywanie morału lub nauki.
Język użyty w baśni jest prosty, ale pełen metafor i obrazowych opisów, które mają na celu pobudzenie wyobraźni czytelnika. Odpowiedzi pastuszka są skonstruowane w sposób zmyślny i abstrakcyjny, co podkreśla jego mądrość i zdolność do rozwiązywania trudnych problemów poprzez niekonwencjonalne myślenie.
Główne postacie to pastuszek i król. Pastuszek jest przedstawiony jako mądry i sprytny, a jego inteligencja pozwala mu pokonać pozornie nierozwiązywalne wyzwania. Król z kolei reprezentuje autorytet i sceptycyzm, ale również potrafi docenić mądrość, akceptując odpowiedzi pastuszka i oferując mu status bliski synowskiemu.
Kluczowym motywem w tej baśni jest mądrość i jej wartość. Pastuszek swoją bystrością i zdolnością do abstrakcyjnego myślenia wykazuje, że prawdziwa mądrość polega na zrozumieniu zagadnień na poziomie znacznie głębszym niż powierzchowna wiedza. Zasugerowana wieczność, ogrom gwiazd i niezliczona ilość kropli w oceanie podkreślają nieograniczoność kosmosu i upływ czasu, co z kolei buduje poczucie pokory wobec natury wszechświata.
Baśnie braci Grimm mają głębokie znaczenie kulturowe i są częścią dziedzictwa literackiego, przenosząc mądrość ludową i wartości etyczne z pokolenia na pokolenie. W tej baśni mądrość pastuszka jest ceniona ponad status społeczny czy majątek, co może być odzwierciedleniem wartości, które bracia Grimm chcieli przekazać swoim czytelnikom.
Analiza lingwistyczna tej baśni ujawnia, jak prosty język w połączeniu z głębokimi metaforami i symbolicznymi postaciami może skutecznie przekazywać skomplikowane koncepcje i wartości moralne.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
---|---|
Numer | KHM 152 |
Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 922 |
Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, FR, PT, FI, HU, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
Indeks czytelności Björnssonaa | 41.7 |
Flesch-Reading-Ease Indeks | 36.2 |
Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
Gunning Fog Indeks | 15.1 |
Coleman–Liau Indeks | 12 |
SMOG Indeks | 12 |
Automatyczny indeks czytelności | 9.3 |
Liczba znaków | 1.715 |
Liczba liter | 1.350 |
Liczba zdania | 17 |
Liczba słów | 284 |
Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 16,71 |
Słowa z więcej niż 6 literami | 71 |
Procent długich słów | 25% |
Sylaby razem | 516 |
Średnie sylaby na słowo | 1,82 |
Słowa z trzema sylabami | 61 |
Procent słów z trzema sylabami | 21.5% |