Çocuklar için okuma zamanı: 5 dk
Fakir bir adamın o kadar çok çocuğu vardı ki, herkese bir vaftiz babası aradığını duyurdu. Bir çocuğu daha oluncaya kadar sormadığı adam kalmadı. Ne yapacağını bilemedi ve öyle üzülüp dururken uyuyakaldı. Rüyasında kapı önüne çıkarak rastladığı ilk adamdan vaftiz babası olmasını istediğini gördü. Uyanınca, rüyada gördüğünü yapmaya karar vererek kapı önüne çıktı ve ilk gördüğü yabancıya bu teklifi yaptı. Adam ona bir bardak su vererek şöyle dedi:
„Bu şifalı bir sudur, bununla hastaları iyileştirebilirsin. Sen sadece Azrail’in nerede durduğuna bak! Yatağın başucundaysa, hastaya bu sudan ver ki iyileşsin; Azrail ayak u- cunda duruyorsa, ne yaparsan yap o hasta ölecektir.“
O günden sonra fakir adam, bir hastanın ölüp ölmeyeceğini önceden bilmesiyle ün yaptı ve bu yeteneği sayesinde çok para kazandı. Bir seferinde kralın oğluna çağrıldı. Odaya girdiğinde Azrail’i yatağın başucunda görünce çocuğu şifalı suyla iyileştirdi. Oğlan ikinci kez hastalandığında da aynı şey oldu; ancak üçüncü kez hastalandığında Azrail yatağın ayak ucunda duruyordu, bu yüzden çocuk öldü. Bunun üzerine adam yine o vaftiz babayı ziyaret ederek ona hastaları suyla nasıl iyileştirdiğini anlatmak istedi. Ama eve vardığında öyle bir durumla karşılaştı ki! Merdivenin birinci basamağında kürekle süpürge kavgaya tutuşmuştu; ikisi de karşılıklı saldırıyordu. Onlara: „Vaftiz baba nerede oturuyor?“ diye sordu. Biri parmağıyla göstererek: „Bir merdiven yukarıda“ dedi. İkinci merdiven başına geldiğinde yerde bir sürü parmak ölüsü gördü. „Vaftiz baba nerede oturuyor?“ diye sordu. Parmaklardan biri cevap verdi: „Bir merdiven yukarda.“
Üçüncü merdiven başına geldiğinde yerde bir yığın ölü kafası gördü ki, onlar da onu bir merdiven yukarı gönderdi. Dördüncü merdiven başında ateşe konmuş balıklar gördü; hayvancıklar tavada kendi kendilerini kızartmaktaydılar. Onlar da „Bir merdiven yukarı“ dediler
Adam beşinci merdivene vardığında karşısına bir oda çıktı; anahtar deliğinden baktığında içeride birkaç tane uzun boynuzu olan vaftiz babayı gördü. Kapıyı açıp içeri girdiğinde vaftiz baba hemen yatağa yatarak yorganı üzerine çekti. Adam „Vaftiz baba, sizin evde neler oluyor Tanrı aşkına? İlk merdivende süpürgeyle kazma kavga ediyorlardı“ diye sordu. „Nasıl böyle dersin!“ dedi beriki. „Onlar uşakla hizmetçiydi, sohbet ediyorlardı.“
„Ama ikinci merdivende hep ölü parmaklar gördüm.“
„Dalga geçme! Onlar ağaç kökleriydi.“
„Ama üçüncü merdivende bir sürü kesik baş gördüm.“
„Aptallık etme! Onlar bitki köküydü.“
„Dördüncü merdivende tavada balıklar gördüm, kendi kendilerini kızartıyorlardı. Ve beşinci merdivene geldiğimde, karşıma çıkan kapının anahtar deliğinden baktım. Sizi gördüm vaftiz baba, uzun boynuzlarınız vardı.“
„Hadi canım, bu doğru olamaz.“
Adam öyle korktu ki, oradan kaçıp gitti. Kim bilir vaftiz baba ona ne yaptı ya da ne söyledi?

Arka plan
Yorumlar
Dilbilim
„Vaftiz Baba,“ Grimm Kardeşler’in masallarından biridir ve pek çok klasik masalda olduğu gibi, doğaüstü unsurlar ve ahlaki derslerle doludur. Masal, toplumsal ve kişisel çatışmaların yanı sıra doğaüstü olaylarla da zenginleşir. Bu hikaye, vaftiz babasını arayan fakir bir adamın başından geçen olağanüstü olayları ele alır. Adam, kıt kanaat geçinirken hastaları iyileştirme yeteneği kazanır, ancak bu gücü iyi ve kötü arasındaki ince çizgide kullanırken dikkatli olması gerektiği mesajını da taşır.
Masalın sonunda, fakir adam vaftiz babasını ziyarete giderken tuhaf olaylar ve sembollerle karşılaşır. Bu semboller, genellikle masallarda gerçeği sorgulama veya farklı perspektiflerden görme temasını işaret eder. Anahtar deliğinden içeriyi gözetlemesi ise, saklı gerçekleri anlamak ve yüzleşmek için bir metafor olarak değerlendirilebilir.
Vaftiz babanın görülmeyen fakat hissedilen otoritesinin ve mistik varlığının arkasındaki gerçek, masalın belirsiz sonuyla bu dünyadan daha büyük bir gerçeği ima eder. Bu tür masallar, geçmiş zamanlardan toplumsal normlar, inançlar ve kişisel değerlerin, alegorik bir şekilde aktarılması amacıyla anlatılmış hikayelerdir. „Vaftiz Baba“ da bu geleneğin bir parçası olarak insanlara ahlak ve etik üzerine düşünmeleri için ipuçları sunar.
„Vaftiz Baba“ masalı, Grimm Kardeşler’in derlediği masallar arasında oldukça ilginç temalara sahip bir hikaye. Bu masal, çeşitli sembolik unsurlar ve ahlaki derslerle doludur.
Kader ve Ölüm Teması: Masal, kader ve ölümün kaçınılmazlığı üzerine önemli bir vurgu yapıyor. Fakir adamın, Azrail’in konumuna göre hastaların ölüp ölmeyeceğini tahmin edebilmesi, ölümün önceden belirlenmiş olduğuna dair bir düşünceyi yansıtıyor. Bu yorum, hayatın kontrol edilemeyen yönlerine, özellikle ölüm karşısındaki çaresizliğe dikkat çeker.
Gerçek ve Algı: Adamın gördüğü tuhaf olaylar, gerçekliğin algılanış biçimiyle nasıl çarpıtılabileceğini gösterir. Merdivenlerde karşılaştığı tuhaf sahneler, aslında günlük ve sıradan olayların abartılmış bir yorumu olarak düşünülebilir. Bu, bazen hayatı nasıl algıladığımızın, gerçekte ne olduğunu şekillendirebileceğine dair bir yorum sunar.
İnanç ve Güven: Adamın, vaftiz babasına olan güveni hikayenin temel taşlarından biridir. Rüyasında gördüğü yabancının verdiği tavsiyelere olan inancı, ona başarı getirir. Bu da, inancın ve güvenin yaşamda ne kadar etkili olabileceğini anlatır. Ancak bu güven, masalın sonunda sorgulanır hale gelir.
Korkunun Gücü: Vaftiz baba ile karşılaştıktan sonra adamın duyduğu korku, bilinmeyene duyulan korkuyu simgeler. Vaftiz babanın boynuzlara sahip olması, korkunun şeytani veya kötücül bir unsur olarak algılanmasına neden olur. Bu, korkunun kişinin kararlarını nasıl etkileyebileceği üzerine bir yorum olabilir.
Ahlaki Çöküş ve İktidar: Fakir adamın, vaftiz babasının yardımıyla kazandığı güç ve statü, ahlaki bir sınav niteliğindedir. Ölüm üzerinde kazanılan bu geçici iktidar, en nihayetinde kaybedilir. Bu yorum, yanlış sebeplerle elde edilen gücün sürdürülemez olduğuna dair bir mesaj taşıyor olabilir.
Masal, ilk bakışta bir çocuk hikayesi gibi görünse de, aslında derin psikolojik ve felsefi anlamlar taşıyan bir eser olarak değerlendirilebilir. Her okuyucu, kendi deneyimleri ve bakış açısı doğrultusunda masaldan farklı dersler çıkarabilir.
Grimm Kardeşler’in „Vaftiz Baba“ masalı, dilbilimsel ve tematik açıdan ilginç unsurlar barındırıyor. Masalı incelediğimizde birkaç önemli tema ve dilbilimsel yapı öne çıkıyor:
a. Dil ve Üslup
Arkaik ve Masalsı Dil: Masalın dili, tipik ortaçağ hikayelerini hatırlatacak şekilde oldukça arkaik ve masalsı öğeler taşıyor. Örneğin, „kapı önüne çıkarak rastladığı ilk adamdan“ gibi ifadeler, masalın zamanını ve mekanını belirsizleştiren klasik masal dili özelliklerini barındırıyor.
Doğaüstü ve Sembolik Anlatım: ‚Azrail‘, ‚şifalı su‘, ‚merdivenler‘, ‚ölü parmaklar‘ ve ‚balıklar‘ gibi semboller kullanılarak doğaüstü bir atmosfer yaratılmış. Bu semboller, masalın anlam katmanlarını derinleştiriyor.
b. Diyalog Kullanımı
– Masalda diyalog, anlatımı canlandıran ve hikayeye dinamizm katan bir öğe olarak işlev görüyor. Vaftiz babanın verdiği bilgiler ve yaptıkları, karakterin gizemini koruyarak okura merak duygusu aşılıyor.
Tematik Analiz
– Masal, kader teması etrafında döner. Fakir adamın çocukları için çareler araması ve bunu doğaüstü güçlerle sağlaması, kaderi kontrol etme arzusunun bir yansımasıdır. Azrail’in konumu, yaşam ve ölümün önceden belirlenmiş olduğunu simgeliyor.
b. İyilik ve Kötülük
– Vaftiz baba karakteri, ilk başta yardımsever bir figür olarak görünse de, sonradan onun şeytani unsurlar taşıdığı ortaya çıkar. Bu durum, yüzeydeki iyiliğin altında saklı olan kötülüğü ya da bilinmeyen tehlikeleri temsil eder.
c. Doğaüstü ile Karşılaşma
– Masal, doğaüstü olaylarla dolu. Adamın merdivenleri çıktıkça karşılaştığı tuhaf sahneler, bilinçdışının ve bilinmezliğin katmanlarını temsil edebilir. Her merdiven geçişi, yeni bir gizem perdesini aralar.
Semboller ve Alegoriler
Merdivenler: Masalda yer alan merdivenler, sadece fiziksel bir yapı değil, aynı zamanda karakterin ruhsal ve ahlaki yolculuğunu simgeler. Her basamak, farklı bir sınavı ya da algıyı ifade eder.
Azrail ve Su: Azrail’in yatağın başucunda ya da ayakucunda durması yaşam ve ölüm arasındaki ince çizgiyi temsil ederken, su şifa ve yaşam kaynağı olarak sunulur.
Sonuç olarak, „Vaftiz Baba“ masalı, Grimm Kardeşler’in zekice kurguladığı ve sembollerle zenginleştirdiği karmaşık bir hikaye sunar. Hem dilsel zenginlik hem de derin tematik içerik, masalı sadece bir çocuk hikayesi olmaktan öteye taşır, okuyucuya düşünsel bir deneyim sunar.
Bilimsel analiz için bilgiler
Gösterge | Değer |
---|---|
Numara | KHM 42 |
Aarne-Thompson-Uther Endeksi | ATU Typ 332 |
Çeviriler | DE, EN, DA, ES, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
Björnsson tarafından okunabilirlik indeksi | 42.9 |
Flesch-Reading-Ease Endeksi | 0 |
Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
Gunning Fog Endeksi | 19 |
Coleman–Liau Endeksi | 12 |
SMOG Endeksi | 12 |
Otomatik Okunabilirlik Endeksi | 10.9 |
Karakter Sayısı | 2.846 |
Harf Sayısı | 2.338 |
Cümle Sayısı | 44 |
Kelime Sayısı | 395 |
Cümle Başına Ortalama Kelime | 8,98 |
6'dan fazla harf içeren kelimeler | 134 |
Uzun kelimelerin yüzdesi | 33.9% |
Toplam Heceler | 987 |
Kelime Başına Ortalama Heceler | 2,50 |
Üç Heceli Kelimeler | 174 |
Üç Heceli Yüzde Kelimeler | 44.1% |