Czas czytania dla dzieci: 5 min
Gdy Bóg stworzył świat i miał wszystkim stworzeniom wyznaczyć czas żywota, przyszedł osioł i zapytał: „Panie, jak długo mam żyć?“ – „Trzydzieści lat,“ odpowiedział Bóg, „będzie dobrze?“ – „Ach, Panie,“ odparł osioł, to bardzo długi czas. Wspomnij na mój żywot pełny udręki: Od rana do nocy dźwigam wielkie ciężary, ciągnę wory ze zbożem do młyna, aby inni mogli jeść chleb, a nie szczędzą mi kopnięć i batów, aby mi zapału dodać. Odpuść choć część z tego czasu.“ Zmiłował się Bóg i podarował mu osiemnaście lat. Osioł odszedł pocieszony, pokazał się pies. „Jak długo chcesz żyć?“ rzekł Bóg do niego, „Dla osła trzydzieści lat to za dużo, ale ty będziesz zadowolony.“ – „Panie, odrzekł pies,“ Czy taka jest Twoja wola? Wspomnij, ile nabiegać się muszę, nogi tego nie wytrzymają długo. A gdy stracę głos by szczekać i zęby by gryźć, cóż pozostanie mi innego, jak biegać z kąta w kąt i burczeć?“ Bóg ujrzał, że miał rację i odpuścił mu dwanaście lat. Potem przyszła małpa. „Pewnie chcesz dożyć trzydziestki?“ powiedział Pan do niej, „Nie musisz pracować jak osioł i pies, zawsze jesteś dobrej myśli.“ – „Ach, Panie,“ odpowiedziała, „Tak to wygląda, ale jest inaczej. Gdy z nieba pada kasza jaglana, nie mam łyżki. Muszę się wygłupiać i wykrzywiać gębę aby ludzi rozbawić, a gdy podają mi jabłko i je gryzę, to jest kwaśne. Jakże często smutek skrywa się za zabawą! Nie wytrzymam trzydziestu lat.“ Bóg był łaskawy i podarował jej dziesięć lat.
Wreszcie pokazał się człowiek. Był radosny, zdrowy i świeży. Prosił Boga, by wyznaczył mu czas. „Trzydzieści lat będziesz żył.“ Rzekł Pan, „Wystarczy ci?“ – „To bardzo mało czasu!“ zawołał człowiek, „Kiedy zbuduję już swój dom, a ogień będzie się palił w moim piecu, gdy zasadzę drzewa, zakwitną i wydadzą owoce, a ja będę się cieszył życiem, będę musiał umrzeć! O panie, przedłuż mi życie.“ – „Dodam ci osiemnaście lat osła,“ rzekł Bóg. „Ciągle to mało,“ odparł człowiek, „Dostaniesz jeszcze dwanaście lat psa.“ – „I to wciąż mało.“ – „Dobrze,“ powiedział Bóg, „Dam ci jeszcze dziesięć lat małpy, ale więcej już nie dostaniesz.“ Człowiek odszedł, ale nie był zadowolony.
Tak więc żyje człowiek siedemdziesiąt lat. Pierwsze trzydzieści to jego człowiecze lata, szybko mijają – jest zdrowy, pogodny, pracuje ochoczo i cieszy się życiem. Potem nadchodzi osiemnaście lat osła, kładą na niego ciężar za ciężarem, musi nosić ziarno, które karmi innych, a za wierną służbę dostaje baty i kopniaki. Potem jest dwanaście lat psa, leży po kątach i burczy, nie ma zębów by gryźć. A gdy minie ten czas, nadchodzi na ostatek dziesięć lat małpy. Człowiekowi mętnieje umysł, robi się durny i wyprawia głupie rzeczy i staje się pośmiewiskiem dzieci.

Kontekst
Interpretacje
Jezyk
Opowieść „Czas żywota“ z cyklu „Tła bajki“ autorstwa Braci Grimm to satyryczne przedstawienie ludzkiego życia i jego etapów, podzielone na różne fazy symbolizowane przez zwierzęta. W tej historii Bóg przyznaje każdemu stworzeniu określony czas życia.
Osioł: Początkowo ma żyć 30 lat, ale prosi o skrócenie, bo jego życie jest ciężkie i pełne pracy. Dostaje 18 lat mniej.
Pies: Planowane 30 lat życia to za długo jak na szybkie bieganie, stróżowanie i czuwanie. Bóg skraca mu ten czas o 12 lat.
Małpa: Miałaby żyć 30 lat, ale skarży się na konieczność zabawiania innych i brak realnych korzyści, dostaje więc 10 lat mniej.
Człowiek: Początkowe 30 lat życia wydają się zbyt krótkie, aby zrealizować wszystkie plany i marzenia. Bóg dodaje do jego życia 18 lat osła, 12 lata psa i 10 lat małpy.
Każda z tytułowych postaci otrzymuje czas życia odpowiedni do ich narzekań i próśb, a końcowy kres życia ludzkiego wyraża pewne filozoficzne spojrzenie na starzenie się: młodość jest pełna energii i radości, ‚lata osła‘ to czas ciężkiej pracy i obowiązków, ‚lata psa‘ przemijają w spokoju i ograniczeniu witalności, a ‚lata małpy‘ przynoszą fizyczne i intelektualne zmiany, które czynią starszych ludzi przedmiotem żartów młodszych. To opowieść o zrozumieniu, jak różnorodne i intensywne mogą być etapy życia człowieka.
Ta bajka Braci Grimm, zatytułowana „Czas żywota“, jest interesującą alegorią na temat ludzkiego życia i jego poszczególnych etapów. Poprzez rozmowy między Bogiem a zwierzętami — osłem, psem i małpą, a w końcu człowiekiem — bajka w uproszczony sposób przedstawia cykl życia człowieka, przypisując mu cechy odpowiadające określonym zwierzętom. Każdy z tych zwierzęcych etapów życia charakteryzuje się różnymi trudnościami i ograniczeniami.
Człowiecze lata (0-30 lat): W tej fazie życia człowiek jest przedstawiany jako młody, zdrowy, pełen energii i radości. Jest to czas budowania, planowania i cieszenia się życiem.
Lata osła (30-48 lat): Druga faza życia jest opisana jako okres ciężkiej pracy, pełen obowiązków i odpowiedzialności. Podobnie jak osioł, człowiek w tej fazie życia często przyjmuje na siebie duże obciążenia, pracując dla dobra innych.
Lata psa (48-60 lat): Ta faza życia symbolizuje czas, gdy człowiek zaczyna się starzeć, traci siły i zdrowie. Jest to okres, kiedy nie jest już tak aktywny zawodowo, być może odchodzi na emeryturę, a jego rola w społeczeństwie zaczyna się zmieniać.
Lata małpy (60-70 lat): W tej ostatniej fazie życia człowiek jest przedstawiany jako tracący jasność umysłu, stając się pośmiewiskiem, podobnie jak małpa, która błaznuje i sprawia wrażenie śmiesznej. To czas, gdy może być coraz mniej poważnie traktowany przez młodsze pokolenia.
Bajka ta w przewrotny sposób opisuje krótkość ludzkiego życia i nieuchronność starzenia się. Każda faza życia wiąże się z innymi wyzwaniami, a satysfakcję zastępują nowe doświadczenia i ograniczenia. Alegoria ta przypomina o wartości młodości i zdrowia, a także zachęca do refleksji nad podejściem do każdego etapu życia.
Analiza lingwistyczna baśni „Czas żywota“ Braci Grimm koncentruje się na kilku aspektach językowych i stylistycznych, które pomagają zrozumieć przesłanie oraz strukturę utworu. Oto kluczowe elementy tej analizy:
Baśń ma wyraźnie zarysowaną strukturę dialogową. Poszczególne sceny przedstawiają kolejne rozmowy Boga ze zwierzętami: osioł, pies, małpa, a na końcu człowiek. Ten powtarzalny schemat podkreśla stopniowe wydłużanie życia człowieka poprzez dodanie lat od innych stworzeń.
Zwierzęta w baśni są personifikowane, co oznacza, że są obdarzone ludzkimi cechami i zdolnościami do prowadzenia rozmowy z Bogiem. Każde z nich przedstawia swoje argumenty i emocje, co czyni opowieść bardziej angażującą i pełną wyrazu.
Czas jest tutaj przedstawiony jako dar, który można negocjować. Bóg, jako wszechmocna istota, ustala czas życia dla swoich stworzeń, ale także okazuje się być łaskawy i podatny na ich argumenty.
Każde zwierzę reprezentuje różne etapy życia człowieka oraz związane z nimi doświadczenia:
– Osioł: symbolizuje okres ciężkiej pracy i obowiązków. Pies: wskazuje na lata starzenia się, mniejszej aktywności i utratę pewnych zdolności. Małpa: odzwierciedla czas, kiedy człowiek starzeje się psychicznie, stając się mniej sprawnym i bardziej zależnym od innych.
Język baśni jest prosty, ale jednocześnie pełen metafor i subtelnych odniesień do ludzkiego życia. Przykładem tego jest sposób, w jaki każde zwierzę, mimo swego antropomorficznego charakteru, odnosi się do naturalnych dla siebie zachowań i cech, ale z perspektywy, która jest zrozumiała dla człowieka.
Baśń zawiera głębokie refleksje nad cyklem życia, pracą, starością i znaczeniem czasu. Porusza kwestie takie jak akceptacja swojego losu, przemijanie oraz mądrość życiowa wynikająca z doświadczeń każdego okresu życia.
Podsumowując, „Czas żywota“ Braci Grimm to baśń, która za pośrednictwem prostego języka i znanej formy opowieści przemyca uniwersalne prawdy o życiu i ludzkiej naturze, wykorzystując do tego bogatą symbolikę i personifikację.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
---|---|
Numer | KHM 176 |
Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 173 und 828 |
Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, FR, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
Indeks czytelności Björnssonaa | 33 |
Flesch-Reading-Ease Indeks | 43.9 |
Flesch–Kincaid Grade-Level | 9.7 |
Gunning Fog Indeks | 11.4 |
Coleman–Liau Indeks | 12 |
SMOG Indeks | 11.2 |
Automatyczny indeks czytelności | 6.6 |
Liczba znaków | 2.678 |
Liczba liter | 2.082 |
Liczba zdania | 41 |
Liczba słów | 430 |
Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 10,49 |
Słowa z więcej niż 6 literami | 97 |
Procent długich słów | 22.6% |
Sylaby razem | 774 |
Średnie sylaby na słowo | 1,80 |
Słowa z trzema sylabami | 79 |
Procent słów z trzema sylabami | 18.4% |