Czas czytania dla dzieci: 6 min
Żył sobie niegdyś ubogi chłop. Nazywał się Rak. Pewnego razu pojechał on do miasta z wozem drewna i sprzedał je za dwa dukaty pewnemu doktorowi. Kiedy przyszedł po pieniądze, doktor siedział właśnie przy obiedzie. Chłopu tak się spodobało piękne nakrycie i wspaniałe jedzenie, że zapytał doktora, czy i on nie mógłby zostać doktorem.
– O, tak – odparł doktor – to bardzo łatwo.
– A cóż mam robić w tym celu? – zapytał chłop.
– Najpierw kup sobie elementarz, taki, w którym w środku jest piękny kogut. Potem sprzedaj wóz i woły, a za otrzymane pieniądze kup sobie ubranie, sprzęty i wszystko, co jest potrzebne doktorowi. Wreszcie każ sobie wymalować szyld z napisem: ,,Ja jestem doktor Wszechwiedzący“ i przybij go sobie nad drzwiami.
Chłop uczynił wszystko, co mu doktor kazał Kiedy tak sobie jakiś czas podoktorował, ukradziono pewnemu bogatemu panu wielką sumę pieniędzy. Wówczas powiedziano mu, że w tej a tej wsi jest niejaki doktor Wszechwiedzący, który z pewnością będzie wiedział, gdzie są pieniądze. Pan kazał natychmiast zaprząc do powozu, pojechał do wsi i zapytał chłopa, czy to on jest doktorem Wszechwiedzącym.
– Tak, to ja – odparł chłop.
– Więc pójdź ze mną i znajdź mi skradzione pieniądze.
– Dobrze, ale Magda, moja żona, też musi pójść.
Pan zgodził się i zabrał ich oboje do powozu. Kiedy przybyli do pałacu, stół był nakryty do obiadu i pan poprosił chłopa, aby zjadł z nim razem.
– Dobrze – odparł chłop – ale Magda, moja żona, też musi jeść z nami.
Pan zgodził się i zasiedli wszyscy troje do stołu.
Kiedy pierwszy sługa wniósł półmisek z jadłem, chłop trącił żonę łokciem i rzekł:
– Magda, to pierwszy!
Miał na myśli pierwszy półmisek. Sługa zaś sądził, że to ma znaczyć:
– To pierwszy złodziej!
A że był nim rzeczywiście, zląkł się bardzo i wyszedłszy z pokoju rzekł do swoich kompanów:
– Ten doktor wie wszystko, źle będzie z nami. Powiedział, że jestem pierwszy.
Drugi sługa nie chciał wejść do pokoju, ale musiał. A gdy się zbliżył z półmiskiem, chłop trącił żonę i rzekł:
– Magda, to drugi!
Sługa zląkł się i jak najszybciej umknął z pokoju.
Nie lepiej poszło trzeciemu, a chłop rzekł znowu:
– Magda, to trzeci!
I ten sługa prędko wybiegł z pokoju.
Czwarty sługa wniósł zamkniętą wazę, a pan chcąc wypróbować doktora Wszechwiedzącego zapytał, co jest w wazie. A były tam raki. A chłop, nie wiedząc o tym i nie widząc dla siebie ratunku, jęknął:
– O, ja biedny Rak!
Gdy to pan usłyszał, zawołał:
– Teraz widzę, że naprawdę wiesz wszystko, będziesz więc wiedział także, gdzie są moje pieniądze!
Ale sługa przeląkł się tak bardzo, że mrugnął na chłopa, aby wyszedł na chwilkę z pokoju. W korytarzu podeszli doń czterej słudzy i wyznali, że to oni ukradli pieniądze, ale oddadzą je chętnie, byleby doktor nie zdradził ich przed panem. Zaprowadzili go też na miejsce, gdzie ukryte były pieniądze. Doktor zgodził się na to i wrócił do pokoju, siadł przy stole i rzekł:
– Panie, teraz poszukam w swej księdze, gdzie są pieniądze.
Piąty zaś sługa zakradł się do pieca, aby podsłuchać, czy doktor wie naprawdę wszystko. Doktor zaś otworzył swój elementarz i począł szukać koguta. A że nie mógł go znaleźć, mruknął pod nosem:
– Siedzisz tam, ale będziesz musiał wyleźć.
Gdy to usłyszał sługa, który siedział w piecu, wyskoczył przerażony i zawołał:
– Ten człowiek wie wszystko!
Teraz doktor Wszechwiedzący pokazał panu, gdzie są ukryte pieniądze, ale nie rzekł nic, kto je ukradł. Obydwie strony wynagrodziły go sowicie i wkrótce stał się on sławnym człowiekiem.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Kontekst
Interpretacje
Jezyk
„Doktor Wszechwiedzący“ to zabawna opowieść autorstwa braci Grimm, która stanowi przykład przewrotnej historii z morałem. Głównym bohaterem jest ubogi chłop o imieniu Rak, który postanawia zostać doktorem po spotkaniu z prawdziwym doktorem, któremu sprzedaje drewno. Doktor doradza mu, jak się do tego zabrać – kupić elementarz z kogutem w środku, odpowiednie ubranie oraz sprzęty, a także przybić tabliczkę z napisem „Ja jestem doktor Wszechwiedzący” nad drzwiami.
Historię napędza ciąg zabawnych nieporozumień i przypadków, dzięki którym Rak zyskuje reputację jako nieomylny detektyw. Kiedy bogatemu panu zostają skradzione pieniądze, to właśnie do Raka zwracają się z prośbą o pomoc. W trakcie posiłku w domu bogacza, dzięki niefortunnym komentarzom i zbiegom okoliczności, słudzy odpowiedzialni za kradzież są przekonani, że Rak zna ich tajemnice. Wystraszeni, wyznają mu prawdę i oddają skradzione pieniądze. Rak, zgodnie z umową, nie zdradza ich tożsamości, a za rozwiązanie zagadki zostaje sowicie wynagrodzony.
Opowieść humorystycznie pokazuje, że czasami można osiągnąć sukces przez przypadek i że spryt oraz umiejętność korzystania z odpowiednich sytuacji mogą prowadzić do wielkich osiągnięć. Rak, mimo że nie posiadał prawdziwej wiedzy, wykorzystał okazje, które los mu rzucił na drodze, by osiągnąć zamożność i uznanie. Historia zachęca do odwagi, kreatywności, a także przypomina, że pozory mogą być mylące.
Opowieść o „Doktorze Wszechwiedzącym“ autorstwa Braci Grimm to klasyczna bajka, która zawiera wiele warstw interpretacyjnych.
Krytyka społeczeństwa i roli przypadku: Bajka ilustruje absurdalne założenie, że osoba z tytułem lub statusem społecznym automatycznie posiada wiedzę czy mądrość. Przypadek i nieporozumienia prowadzą do sukcesu chłopa Raka, który w rzeczywistości nie posiada żadnej wyjątkowej wiedzy. To satyra na społeczeństwo, które daje się łatwo zwieść pozorom.
Przypadkowy bohater: Rak jest przykładem bohatera, który odnosi sukces nie dzięki swoim umiejętnościom, ale przez serię szczęśliwych zbiegów okoliczności. Ta interpretacja kładzie nacisk na nieprzewidywalność życia i moc przypadku, wskazując, że czasami wcale nie potrzeba wyjątkowych zdolności, by osiągnąć sukces.
Przestroga przed oszustwem: Historia może być też odczytywana jako przestroga przed udawaniem kogoś, kim się nie jest. Rak nieświadomie udaje doktora i chociaż tym razem szczęście mu sprzyja, taki fortel mógłby łatwo doprowadzić do katastrofy.
Komedia pomyłek: Opowieść jest przykładem humorystycznej historii, gdzie seria nieporozumień i zbiegów okoliczności prowadzi do zabawnych sytuacji. Dialogi i sytuacje, w których postacie źle interpretują działania Raka, są przykładami sytuacyjnego humoru.
Mądrość ludowa: Mimo, że Rak nie jest wykształcony, wykazuje się sprytem i zdrowym rozsądkiem, co pozwala mu wyjść cało z trudnych sytuacji. To może wskazywać na wartość mądrości ludowej i intuicji, które często bywają niedoceniane.
„Doktor Wszechwiedzący“ to bajka, która poprzez swoją prostą fabułę porusza wiele tematów dotyczących społeczeństwa, natury sukcesu i roli przypadku w życiu.
„Doktor Wszechwiedzący“ Braci Grimm to baśń, która w karykaturalny sposób ukazuje, jak łatwo jest zyskać reputację osoby wszechwiedzącej poprzez zbieg okoliczności i trochę sprytu. Historia opowiada o ubogim chłopie imieniem Rak, który dzięki kilku przypadkom i użyciu podstawowej wiedzy o ludzkiej naturze, zdobywa uznanie jako „doktor Wszechwiedzący“.
Opowieść ma klasyczną strukturę baśni, z wyraźnym wprowadzeniem, rozwinięciem i zakończeniem. Na początku dowiadujemy się o biednym chłopie, który postanawia zostać doktorem. Rozwinięcie dotyczy jego pierwszego wyzwania – odnalezienia skradzionych pieniędzy. Zakończenie przynosi rozstrzygnięcie, w którym chłop zostaje nagrodzony za swoją „wszechwiedzę“.
Prostota: Język użyty w baśni jest prosty i bezpośredni, co jest charakterystyczne dla stylu Braci Grimm. Skupia się na bezpośredniej narracji i dialogach.
Dialogi: Dialogi są krótkie, ale pełne znaczenia. Kluczowe dialogi między chłopem a jego żoną Magdą, oraz między chłopem a sługami, są źródłem komizmu i rozwoju akcji.
Powtarzalność: Baśń korzysta z powtarzalności, co jest typowe dla tego gatunku. Trzykrotne powtórzenia (np. trzy dania i trzech sług) pozwalają budować napięcie i przewidywalność, która zostaje złamana przez niespodziewany finał.
Przemiana społeczna: Chłop dzięki sprytowi przekształca swoją pozycję społeczną z ubogiego wieśniaka na cenionego doktora.
Spryt kontra wiedza: Baśń ironicznym tonem pokazuje, że nie zawsze prawdziwa wiedza jest konieczna, by zdobyć szacunek i uznanie, wystarczy umiejętność oszukiwania i manipulacji.
Komizm sytuacyjny: Komizm budowany jest na nieporozumieniach i przypadkowych zbiegach okoliczności, jak wtedy, gdy sługa usłyszał swoje „zidentyfikowanie“ jako złodzieja.
Pod powierzchnią humorystycznej opowieści kryje się przestroga przed zbyt łatwą wiarą w czyjeś zdolności i reputację. Historia pokazuje, jak złudne są pozory i jak często ludzka naiwność oraz potrzeba wierzenia we wszechwiedzę prowadzi do mylnych ocen ludzi.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
|---|---|
| Numer | KHM 98 |
| Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 1641 |
| Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, FR, PT, FI, HU, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
| Indeks czytelności Björnssonaa | 38.4 |
| Flesch-Reading-Ease Indeks | 42 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 10.5 |
| Gunning Fog Indeks | 12.6 |
| Coleman–Liau Indeks | 12 |
| SMOG Indeks | 12 |
| Automatyczny indeks czytelności | 7.8 |
| Liczba znaków | 3.485 |
| Liczba liter | 2.749 |
| Liczba zdania | 45 |
| Liczba słów | 565 |
| Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 12,56 |
| Słowa z więcej niż 6 literami | 146 |
| Procent długich słów | 25.8% |
| Sylaby razem | 1.016 |
| Średnie sylaby na słowo | 1,80 |
| Słowa z trzema sylabami | 112 |
| Procent słów z trzema sylabami | 19.8% |
