Çocuklar için okuma zamanı: 6 dk
Bir zamanlar bir köylü vardı, adı Yengeç’ti. Bir gün iki öküzün çektiği arabasına bir ton odun yükleyerek şehre indi ve odunları iki lira karşılığında bir doktora sattı.
Parasını aldığı sırada doktor masasının başına geçmiş, kahve içiyordu. Köylü ona öyle özendi ki, içinden doktor olmak geldi.
Neyse, bir müddet orada kaldıktan sonra karşısındakine kendisinin de doktor olup olamayacağını sordu.
„Elbette olursun“ dedi doktor.
„Peki, ne yapmalıyım?“ diye sordu köylü.
„Önce içinde horoz resmi bulunan bir alfabe kitabı al, sonra arabanla iki öküzünü satarak paraya çevir ve onunla doktor giysileri satın al, daha sonra da kendine Doktor Çokbilmiş diye bir tabela hazırlat ve sokak kapının üzerine çivile“ dedi doktor.
Köylü tüm bu söylenenleri yaptı. Birkaç kişiye doktorluk yaptıktan sonra günün birinde zengin bir adamın parası çalındı. Kendisine Doktor Çokbilmiş’den bahsettiler ve onun bu çalınan paranın nerede olduğunu bilebileceğini söylediler.
Bunun üzerine zengin adam arabasını hazırlatarak köye indi. Onun yanına vararak „Doktor Çokbilmiş sen misin?“ diye sordu. „Evet, oymuş.“ O zaman onunla gelip, çalınan parasını bulaymış! „Olur, ama Grete de, yani karısı da onunla gelecekmiş!“
Zengin adam buna sevinerek ikisini de arabasına aldı ve hep birlikte malikâneye vardılar. Sofra hazırdı; doktorun da kendileriyle yemesini istediler.
„Olur, ama Grete de yanımda olacak“ diyen doktor karısıyla birlikte sofraya oturdu.
İlk uşak tepsiyle güzel bir yemek getirdiğinde köylü karısına bir dirsek atarak, „Grete, birincisi bu“ dedi. Bununla, adamın getirdiği ilk yemeği kastetmişti.
Uşaksa bunu „Birinci hırsız bu“ diye anladı, çünkü hırsızlığı gerçekten de yapan oydu. Çok korktu ve durumu arkadaşlarına anlattı. „Doktor her şeyi biliyor, hapı yuttuk, benim birinci kişi olduğumu söyledi.“
İkinci uşak odaya girmek istemedi, ama başka seçeneği yoktu. O da tepsiyle geldiğinde köylü yine karısını dürterek, „Grete, bu İkincisi“ dedi.
İkinci uşak aynı şekilde korktu ve oradan kaçıp gitti. Üçüncünün de başına aynı şey geldi. Köylü yine, „Grete, bu üçüncü“ dedi.
Dördüncü uşak üstü kapalı bir tepsi getirdi. Ev sahibi, doktordan marifetini göstermesini ve bu örtünün altında ne olduğunu tahmin etmesini istedi.
Köylü tepsiye baktı, ama ne yapacağını bilemediği için kendi kendine „Ah, zavallı yengecim“ diye söylendi.
Ev sahibi bunu duyunca, „Bildi işte!“ diye haykırdı. „O zaman parayı kimin çaldığını da bilir!“
Uşaklar müthiş korktu ve doktora göz kırparak dışarı gelmesini istediler.
Doktor dışarı gelince ona, parayı kendilerinin çaldığını itiraf ettiler ve sustuğu takdirde hepsini seve seve geri vereceklerini söylediler; yoksa canlarından olacaklardı!
Doktor sevindi, tekrar içeri girerek masanın başına geçti. „Bayım, şimdi kitabımı karıştırayım da paranın nerde olduğunu söyleyeyim size“ dedi.
Beşinci uşak sobanın içine saklanmıştı; doktorun daha ne gibi şeyler bildiğini duymak istiyordu.
Doktor alfabe kitabının sayfalarını çevirerek horoz resmi aradı. Hemen bulamayınca, „Sen içindesin, çık bakayım dışarı“ diye söylendi. Sobanın içindeki uşak kendisinden bahsedildiğini sanarak korkuyla dışarı fırladı ve „Bu adam her şeyi biliyor“ dedi.
O zaman Doktor Çokbilmiş ev sahibine paranın yerini gösterdi, ama kimin çaldığını söylemedi. Böylece her iki taraftan da yüklü bahşiş kazandı ve ünlü bir adam oldu.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Arka plan
Yorumlar
Dilbilim
„Doktor Çokbilmiş“ masalı, Grimm Kardeşler’in tipik halk hikayelerinden biridir ve kurnazlık ile tesadüflerin öne çıktığı bir öyküyü anlatır. Hikayede, Yengeç adında bir köylü, doktor olma hevesiyle kendi versiyonunu yaratır ve birçok olayı tamamen şans eseri çözmeyi başarır. Zengin bir adamın çalınan parasını bulma görevini üstlenir. Masal, köylünün rastlantılar sonucunda gerçekten de parayı bulacak kadar şanslı olduğunu, ancak olayların aslında pek de zekice bir planlamanın eseri olmadığını gözler önüne serer. „Doktor Çokbilmiş“, tesadüflerle dolu bir serüvenle doktor olarak şöhret kazanır ve ödüllendirilir.
Bu masal, bilgi ve beceriye sahip olmadan sadece şansla başarılı olma temasını işler ve okuyucuları, özenti ve hırsın nasıl beklenmedik sonuçlar doğurabileceği konusunda eğlendirir. Eğlenceli anlatımı ve beklenmedik sonuçlarıyla, Grimm Kardeşler’in diğer masalları gibi sözlü gelenekten derlenmiş ve yazılı hale getirilmiş bir halk hikayesidir.
„Doktor Çokbilmiş“ masalı, Grimm Kardeşler’in masallarının karakteristik öğelerini barındıran bir hikayedir. Hikaye, zekice kurgulanmış sahnelerle doludur ve zengin bir mizah anlayışına sahiptir. Masalın farklı yorumlarını ele almak, hikayeye yeni bir bakış açısı getirebilir ve okuyucular için bazı noktaları daha belirgin hale getirebilir.
Yetenek ve Zeka Yoksunu Bireyin Başarısı: Masal, eğitimli ve bilgili olmasa bile bir köylünün, Doktor Çokbilmiş karakterine bürünerek başarılı olabileceğini gösteriyor. Bu yorum, bireylerin içgüdülerine ve şansına güvenerek sisteme meydan okuyabileceğini vurgular.
Toplumun İnanç ve Algıları: Hikaye, doktor gibi bir otorite figürüne yönelik saygı ve güvenin, bilgi eksikliğine rağmen nasıl sömürülebileceğini gösteriyor. Toplumun körü körüne itaat ve inançları, yanlış anlamalara ve komik durumlara yol açabilir.
İşte Oldu Mantığı: Masal, „sahte itibar“ üzerinden ilerler. Doktorun önerisi üzerine köylünün birkaç basit adım atarak bir doktor kimliğine bürünmesi, kimlik ve otorite kavramlarının nasıl manipüle edilebileceğini gösteriyor.
Şansın Rolü: Masalın farklı bir yorumu, köylünün başarısını tamamen şansa bağlar. Yanlışlıklar, tesadüfler ve yanlış anlamalar zinciri, köylünün başarıya ulaşmasını sağlar.
Bilgi Güçtür: Masalın sonu, doğru bilginin gücünü ve değerini gösterir. Doktor Çokbilmiş, bilgiyi kullanarak (ya da kullanıyormuş gibi yaparak) hem suçluları korkutur hem de otorite kazandırır.
Her bir yorum, okuyucunun masalla ilgili düşüncelerini şekillendirebilir ve masalın potansiyel anlam derinliklerini ortaya çıkarabilir. Bu hikaye, mizahi yapısı ve zekice işlenmiş detaylarıyla birçok farklı bakış açısını keşfetmeye açıktır.
Bu masal, Grimm Kardeşler’in karakteristik unsurlarını ve geleneksel anlatı yapısını barındıran bir eser olarak dikkat çeker. Şimdi, masalın dilbilimsel ve yapısal analizine detaylı bir şekilde bakalım:
Dil ve Üslup: Masal, sade ve anlaşılır bir dille yazılmıştır. Grimm Kardeşler’in diğer masalları gibi, bu masal da geniş bir dinleyici kitlesine hitap eder, bu yüzden dil oldukça basittir. Kullanılan dil, dönemin (muhtemelen 19. yüzyıl) Almanya’sının köy yaşamına ve yerel kültürüne uygundur.
Karakter İsimlendirme: Ana karakterin adı olan „Yengeç,“ toplumsal sınıf ve meslek ilişkisini belirten sembolik bir isimlendirme olabilir. Bu isim, karakterin yaşıyor olduğu basit yaşam biçimini ve hayvanlarla olan ilişkisini vurgular niteliktedir. „Doktor Çokbilmiş“ adı, karakterin bilgiçlik taslayan birini temsil ettiğini ve bir ironi içerdiğini ima eder.
Diyaloglar: Diyaloglar kısa ve net olup, olayların gelişimini doğrudan ifade eder. Köylünün doktor olmak istemesi ve bunun olması gereken süreçle ilgili diyalogları, masalın mizahi yanını öne çıkarır.
Yapısal Analiz
Masalın Yapısı:
Giriş: Köylünün odun satmak için şehre gitmesi ve doktora özenmesiyle başlar.
Gelişme: Köylünün doktor kılığına girip Doktor Çokbilmiş olarak tanınır hale gelmesi ve parası çalınan zengin bir adama yardım etmek için çağrılması.
Sonuç: Hırsızlar, Doktor Çokbilmiş’in aslında gerçek bir doktor sanmasına rağmen, suçlarını itiraf eder ve köylü, durumu kendi lehine çevirir.
Kahramanın Yolculuğu: Köylü, bir nevi ‚kahramanın yolculuğu‘ paternini takip eder, ancak bu yolculuk geleneksel kahraman yolculuklarındaki gibi ciddi değil, mizahi bir ton taşır. Kahramanın kendiliğinden gelişen başarısı ve bilgeleşmesi ironik bir biçimde yansıtılır.
Temalar
Bilgi ve Cehalet: Masal, bilgi sahibi olmanın ya da öyle görünmenin toplumsal statü üzerindeki etkisini inceler. Doktor Çokbilmiş, aslında bir bilgi veya yetki sahibi olmasa da, bu şekilde algılanarak başarıya ulaşır.
Şans ve Zeka: Kahramanın şansı ve durumu kendi lehine kullanmadaki pratik zekası masalın ilerleyişinde etkilidir.
Sonuç
Masal, sade ama etkileyici bir anlatımla toplumsal rolleri, bilgiyi ve algıyı mizahi bir şekilde eleştirir. Dilbilimsel olarak, masalın kelime ve diyalog seçimi, masalın zamansız ve evrensel temasını güçlendirir. Grimm Kardeşler’in masalları arasında tipik bir örnek olan bu hikaye, zeka ve şansın bir araya geldiği eğlenceli bir masal olarak öne çıkar.
Bilimsel analiz için bilgiler
Gösterge | Değer |
|---|---|
| Numara | KHM 98 |
| Aarne-Thompson-Uther Endeksi | ATU Typ 1641 |
| Çeviriler | DE, EN, DA, ES, FR, PT, FI, HU, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
| Björnsson tarafından okunabilirlik indeksi | 44.8 |
| Flesch-Reading-Ease Endeksi | 0 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
| Gunning Fog Endeksi | 19 |
| Coleman–Liau Endeksi | 12 |
| SMOG Endeksi | 12 |
| Otomatik Okunabilirlik Endeksi | 10.9 |
| Karakter Sayısı | 3.347 |
| Harf Sayısı | 2.730 |
| Cümle Sayısı | 47 |
| Kelime Sayısı | 471 |
| Cümle Başına Ortalama Kelime | 10,02 |
| 6'dan fazla harf içeren kelimeler | 164 |
| Uzun kelimelerin yüzdesi | 34.8% |
| Toplam Heceler | 1.152 |
| Kelime Başına Ortalama Heceler | 2,45 |
| Üç Heceli Kelimeler | 202 |
| Üç Heceli Yüzde Kelimeler | 42.9% |
