Czas czytania dla dzieci: 8 min
Pewna wróżka miała trzech synów, którzy kochali się bardzo, ale matka nie ufała im i obawiała się, że chcą oni odebrać jej moc czarodziejską. Zamieniła więc najstarszego w orła, musiał on mieszkać na skale wysokiej, a czasami tylko widać go było, jak krążył po niebie. Średniego zamieniła w wieloryba, musiał on żyć w morzu głębokim i tylko niekiedy wypływał na powierzchnię i wyrzucał w górę ogromne słupy wody. Obaj oni tylko na dwie godziny co dzień odzyskiwali postać ludzką. Najmłodszy zaś z braci w obawie, aby matka nie zamieniła go także w jakieś zwierzę, w niedźwiedzia czy wilka, uciekł potajemnie z domu.
W wędrówce swej dowiedział się młodzieniec, że w zamku Złotego Słońca mieszka zaczarowana królewna, którą ten tylko może zbawić, co życie swe położy na szali. Już dwudziestu trzech śmiałków zginęło chcąc zbawić królewnę, a jeszcze tylko jednemu wolno było poważyć się na to. A że serce młodzieńca nie znało trwogi, postanowił od odszukać zamek Złotego Słońca.
Długo wędrował po świecie, ale nie mógł go znaleźć, aż wreszcie przybył do wielkiego boru i nie wiedział, jak się z niego wydostać. Wtem ujrzał w dali dwóch olbrzymów, którzy kiwali nań ręką, a kiedy się zbliżył do nich, rzekli:
– SPieramy się o ten kapelusz, do kogo ma należeć, a że jesteśmy jednakowo silni, więc żaden nie może pokonać drugiego. Mali ludzie są mądrzejsi od nas, chcemy więc zdać się na twój sąd.
– Jak możecie się spierać o stary kapelusz? – zapytał młodzieniec.
– O! – odparli olbrzymi. – Nie jest to zwykły kapelusz, ma on tę własność, że kto go włoży, w jednej chwili znajdzie się tam, gdzie zapragnie.
– Dajcie mi więc ten kapelusz – rzekł młodzieniec. – A ja stanę tam daleko. Wy zaś pobiegniecie do mnie. Który będzie pierwszy, ten go dostanie.
Po czym włożył kapelusz i poszedł naprzód, ale rozmyślał ciągle o królewnie i zapomniał wnet o olbrzymach. W pewnej chwili westchnął:
– O, gdybym był na zamku Złotego Słońca!
Zaledwie wyrzekł te słowa, znalazł się na wysokiej górze, przed wrotami zamku.
Przeszedł przez wszystkie komnaty, aż wreszcie w ostatniej znalazł królewnę. Ale jakże się przeraził, gdy ją ujrzał! Miała ona twarz ziemistą, pokrytą zmarszczkami, oczy zaropiałe, a włosy czerwone.
– Czy ty jesteś księżniczką, której piękność sławi cały świat? – zawołał.
– Ach – odparła księżniczka. – Nie jest to moja wprawdziwa postać, oczy ludzkie mogą mnie oglądać w tej tylko postaci. Ale abyś wiedział, jak wyglądam rzeczywiście, spójrz w to lusterko, ono nie da się oszukać i ukaże ci prawdziwe moje oblicze.
I podała mu lusterko, a młodzieniec ujrzał w nim odbicie najpiękniejszej dziewczyny, jaka żyła kiedykolwiek na świecie. Po jej policzkach spływały łzy smutku.
Wówczas zawołał:
– Jak można cię wybawić? Nie odstraszy mnie żadne niebezpieczeństwo!
Królewna zaś rzekła:
– Jestem zaklęta przez czarnoksiężnika, a kto by zdobył kryształową kulę i pokazał ją czarnoksiężnikowi, złamie przez to jego moc i wybawi mnie, a wówczas powrócę do swej dawnej postaci. Ach – dodała – niejeden młodzieniec stracił już życie chcąc mnie wybawić i dlatego żal mi ciebie, piękny młodzieńcze!
– Nic mnie nie powstrzyma – odparł młodzieniec. – Powiedz mi tylko, co mam czynić.
– Powiem ci wszystko – rzekła królewna. – Gdy zejdziesz z tej góry, ujrzysz u jej podnóża, nad źródłem, wielkiego tura, z którym musisz walczyć. A jeśli uda ci się zabić go, wówczas wyleci z niego ognisty ptak, a w tym ptaku jest płomienne jajko, a w tym jajku kryształowa kula. Ale ptak nie upuści jajka, póki go do tego nie zmusisz, jeśli zaś jajko upadnie na ziemię, to wznieci ogromny ogień, spali wszystko dokoła, a i jajko samo wraz z kryształową kulą stopi się od żaru, twój trud zaś będzie daremny.
Młodzieniec zszedł na dół do źródła i starł się z turem. Po długiej walce udało mu się wreszcie wrazić miecz w serce zwierza. W tejże chwili z ciała jego wyfrunął ptak ognisty i wzbił się w górę, ale brat młodzieńca, orzeł, który szybował właśnie wśród chmur, natarł nań z góry, zagnał nad morze i zmusił do upuszczenia jajka. Lecz jajko nie spadło do wody, a na chatkę rybacką, stojącą nad brzegiem. Chatka zapłonęła natychmiast, ale wieloryb, drugi brat młodzieńca, nadpłynął wnet i wyrzucił w górę strumień wody, który ugasił ogień. Młodzieniec odszukał natychmiast jajko, które na szczęście nie stopiło się jeszcze, a tylko skorupka popękała na nim wskutek gwałtownego oziębienia przez wodę, mógł więc z łatwością wydobyć z niego kryształową kulę.
Gdy młodzieniec udał się do czarnoksiężnika i pokazał mu kryształową kulę, ten rzekł:
– Moc moja jest zniweczona, a ty jesteś teraz królem zamku Złotego Słońca. Także braciom swym możesz teraz przywrócić ludzką postać.
Pospieszył więc młodzieniec do królewny, która wyszła mu naprzeciw w całym blasku piękności, i oboje z radości natychmiast zamienili obrączki.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Kontekst
Interpretacje
Jezyk
„Tła bajki: Kryształowa kula“ to urokliwa opowieść o niezwykłych przygodach, lojalności i odwadze. Historia, jak wiele innych bajek autorstwa Braci Grimm, pełna jest magicznych elementów i ukrytych morałów.
W centrum opowieści stoi młodzieniec, jeden z trzech braci, który zmuszony jest uciec z domu, obawiając się, że jego matka, potężna wróżka, chce zamienić go w zwierzę, jak uczyniła to z jego starszymi braćmi. W swojej podróży, prowadzonej sercem pełnym odwagi, młodzieniec podejmuje się misji uratowania zaczarowanej królewny.
Bajka prowadzi czytelnika przez długą i niepewną wędrówkę, podczas której młodzieniec natrafia na magiczne przedmioty, potwory oraz istoty, które mogą pomóc mu w jego zadaniu. Jego spotkanie z olbrzymami przynosi mu magiczny kapelusz, dzięki któremu znajduje się przed zamkiem Złotego Słońca. Tam odkrywa prawdziwe wyzwanie – zdobycie kryształowej kuli, która jest kluczem do pokonania złowrogiego czarnoksiężnika.
Historia pokazuje siłę więzi rodzinnych, gdy jego przemienieni bracia przychodzą mu z pomocą w decydującym momencie. Dzięki ich współpracy, młodzieniec jest w stanie przezwyciężyć kolejne przeszkody i uwolnić królewnę, przywracając jej prawdziwą postać oraz odzyskując ludzką postać dla swoich braci. Bajka kończy się szczęśliwie, z triumfującym bohaterem, który zdobywa nie tylko miłość, ale i władzę nad zamkiem Złotego Słońca.
„Kryształowa kula“ uczy o odwadze, poświęceniu i niezwykłej sile miłości – wartości, które wciąż rezonują w sercach czytelników, niezależnie od pokolenia.
Bajka „Kryształowa kula“ Braci Grimm zawiera wiele interesujących motywów i tematów, które można interpretować na różne sposoby. Motyw zaufania i zdrady: Historia zaczyna się od nieufności matki-wróżki wobec swoich synów. Zamienia ich w zwierzęta, co wskazuje na jej brak zaufania i obawy przed utratą mocy. Jednak to właśnie braterska więź i współpraca między braćmi prowadzi do ich ostatecznego zwycięstwa i odzyskania ludzkiej postaci. Wątek ten podkreśla znaczenie zaufania i jedności rodzinnej.
Wyzwania i odwaga: Młodzieniec, który postanawia zdobyć kryształową kulę, symbolizuje odwagę i determinację w obliczu niebezpieczeństwa. Pomimo świadomości, że wielu przed nim zginęło próbując wybawić królewnę, nie waha się podjąć wyzwania. Jego odwaga zostaje nagrodzona, co może być odczytywane jako pochwała dla tych, którzy podejmują ryzyko w imię większego dobra.
Przemiana i prawdziwa natura: Królewna, która ukazuje się najpierw jako osoba o odpychającej aparycji, pokazuje prawdziwą naturę dzięki lustru. Ta transformacja podkreśla ideę, że prawda o człowieku kryje się głębiej, niż wskazywałby na to zewnętrzny wygląd. To także przypomnienie, że rzeczy nie zawsze są takie, jakimi się wydają.
Magiczne artefakty i ich rola: Kryształowa kula, która jest kluczem do złamania zaklęcia, oraz magiczny kapelusz, który przenosi właściciela w dowolne miejsce, symbolizują moce, które mogą odmienić rzeczywistość. Ich obecność w historii wskazuje na potrzebę poszukiwania i wykorzystywania zasobów, które mogą wydawać się nieosiągalne na pierwszy rzut oka.
Motyw poświęcenia i nagrody: Historia pokazuje, że poświęcenie i ciężka praca na rzecz osiągnięcia celu są nagradzane. Młodzieniec nie tylko wybawia królewnę, ale również podejmuje się misji, by pomóc swoim braciom. Jego sukces prowadzi do wielkiej nagrody – zarówno w postaci uratowania królewny, jak i zjednoczenia rodziny.
Każda z tych interpretacji dodaje głębi do baśni i pozwala na różnorodne jej odczytania w kontekście wartości moralnych i symbolicznych.
Analiza lingwistyczna baśni „Kryształowa Kula“ autorstwa Braci Grimm ukazuje wiele ciekawych aspektów językowych oraz możliwość interpretacji na różnych poziomach.
Klasyczna struktura baśni: Opowieść rozpoczyna się od wprowadzenia do problemu (zamiana braci w zwierzęta) i kończy się szczęśliwym zakończeniem (wybawienie królewny i przywrócenie braci do ludzkiej postaci). Występuje tu znany motyw podróży bohatera, który ma na celu pokonanie przeciwności losu.
Motyw zaklęcia i wyzwolenia: Królewna jest zaklęta przez czarnoksiężnika, co jest częstym elementem występującym w baśniach. Jej wyzwolenie wymaga odwagi i sprytu od bohatera, co podkreśla moralne przesłanie historii.
Bohater (najmłodszy brat) musi wykonać trzy zadania: pokonać tura, zdobyć jajko z kryształową kulą i złamać moc czarnoksiężnika. Jest to klasyczny przykład prób, którym poddawany jest bohater w baśniach.
Bohater: Najmłodszy z braci jest odważny, zdeterminowany i pełen nadziei. Jego niezłomność i gotowość do poświęceń są kluczem do rozwiązania problemu.
Bracia: Zamienieni w orła i wieloryba, mimo swojej innej postaci, wciąż wspierają młodszego brata. Ich przemiany podkreślają motyw przemiany jako nieodłączny element baśni.
Postacie magiczne: Olbrzymy i czarnoksiężnik pełnią rolę magicznych antagonistów, których bohater musi przechytrzyć lub pokonać. Olbrzymy przyczyniają się do zdobycia kapelusza, który umożliwia bohaterowi dotarcie do zamku.
Kryształowa kula: Reprezentuje ostateczny cel i klucz do złamania mocy czarnoksiężnika. Jest symbolem wiedzy, prawdy oraz wewnętrznej siły.
Zwierzęta: Orzeł i wieloryb symbolizują różne aspekty mocy i duchowej wolności. Zamiana braci w te stworzenia może wskazywać na ograniczenia, ale także na siłę.
Lustro: Obraz prawdziwej postaci królewny odbity w lustrze pokazuje temat iluzji i rzeczywistości. Lustro ujawnia prawdę, co jest charakterystyczne dla symboliki lustrzanej w literaturze.
Styl narracji: Narracja jest prosta i przejrzysta, co jest typowe dla baśni. Krótkie zdania i żywe opisy sytuacji sprawiają, że historia jest dynamiczna i interesująca.
Dialogi: Dialogi pełnią ważną rolę w rozwoju akcji. Często są krótkie i na temat, służą do wyrażania decyzji lub uczuć bohaterów i nadaniu tempa akcji.
Podsumowując, baśń „Kryształowa Kula“ Braci Grimm jest bogata w klasyczne motywy literatury ludowej, jak przemiana, próby bohatera oraz zaklęcia. Łączy w sobie prosty, lecz skuteczny język, który przemawia do wyobraźni i pozwala na szeroką interpretację moralną i symboliczną. Opowieść podkreśla znaczenie odwagi, sprytu oraz determinacji w dążeniu do celu.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
|---|---|
| Numer | KHM 197 |
| Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 552A |
| Tłumaczenia | DE, EN, ES, PT, HU, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
| Indeks czytelności Björnssonaa | 43.8 |
| Flesch-Reading-Ease Indeks | 33.8 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
| Gunning Fog Indeks | 15.5 |
| Coleman–Liau Indeks | 12 |
| SMOG Indeks | 12 |
| Automatyczny indeks czytelności | 9.6 |
| Liczba znaków | 4.797 |
| Liczba liter | 3.841 |
| Liczba zdania | 52 |
| Liczba słów | 762 |
| Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 14,65 |
| Słowa z więcej niż 6 literami | 222 |
| Procent długich słów | 29.1% |
| Sylaby razem | 1.425 |
| Średnie sylaby na słowo | 1,87 |
| Słowa z trzema sylabami | 189 |
| Procent słów z trzema sylabami | 24.8% |
