Czas czytania dla dzieci: 4 min
Pewien ojciec siedział raz z żoną i dziećmi przy stole, razem z nimi siedział również przyjaciel domu, który przyszedł do nich w odwiedziny. Kiedy wszyscy się posilali, wybiła dwunasta godzina i gość nagle zobaczył, że drzwi się otwierają i wchodzi przez nie bardzo blade dziecko, całe na biało ubrane. Nie zwracając uwagi na nikogo, bez słowa skierowało kroki do sąsiedniej komory. Po chwili wróciło i równie cicho i w milczeniu opuściło izbę. Drugiego i trzeciego dnia zjawiło się w podobny sposób. W końcu gość zapytał ojca rodziny, czyje to dziecko przychodzi codziennie do komory.
– Nie widziałem żadnego dziecka – odrzekł ojciec – i nie wiem, czyje ono być może.
Następnego dnia, kiedy dziecko znowu przyszło, gość pokazał je ojcu, a ten go wcale nie widział, podobnie jak matka i dzieci. Gość wstał więc od stołu, podszedł do drzwi komory, uchylił je lekko i zajrzał do środka. Zobaczył, że dziecko klęczy na podłodze i palcami usiłuje wygrzebać coś ze szpary między deskami. Ledwie jednak spostrzegło obcego, znikło. Gość opowiedział domownikom, co widział, i dokładnie opisał dziecko, matka je rozpoznała i rzekła:
– Przecież to moje ukochane dziecko, które umarło przed miesiącem.
Wyłamano więc deski z podłogi i znaleziono dwa grosze, które dziecko dostało kiedyś od matki dla żebraka. Pomyślało jednak: ,,przecież możesz sobie za nie kupić ciastko“, zatrzymało grosze i schowało je w szparze podłogi. Nie mogło potem w grobie zaznać spokoju i zjawiało się co dzień w południe szukać owych groszy. Odkąd rodzice ofiarowali znalezione grosze biedakowi, dziecko już do domu nie wracało.

Kontekst
Interpretacje
Jezyk
Ta bajka, opowiedziana przez Braci Grimm, nosi tytuł „Skradziony grosz“. Dotyka tematów winy, sumienia i zadośćuczynienia. Historia opowiada o duchu dziecka, które ukazuje się rodzinie, aby spróbować naprawić swój błąd z przeszłości. Dziecko zatrzymało grosze przeznaczone dla żebraka i w efekcie nie mogło zaznać spokoju po śmierci. Po odkryciu i oddaniu monet, dusza dziecka jest w stanie odejść w pokoju.
Historia zawiera elementy moralne, typowe dla wielu baśni, podkreślając znaczenie uczciwości i hojności. Przypomina, że nawet najmniejsze przewinienia mogą mieć konsekwencje, ale również sugeruje, że zawsze można znaleźć sposób na naprawę swoich błędów.
Bajka „Skradziony grosz“ autorstwa Braci Grimm może być interpretowana na wiele sposobów, biorąc pod uwagę jej fabułę oraz symbolikę.
Moralna nauka o uczciwości: Historia dziecka, które ukryło grosze zamiast oddać je biednemu, pokazuje istotne wartości moralne. Uczy, że nawet najmniejsze przewinienia mogą mieć poważne konsekwencje, a prawdziwy spokój można osiągnąć tylko poprzez uczciwość i spełnienie zobowiązań moralnych.
Motyw życia po śmierci i niespokojnych dusz: Opowieść może również być interpretowana jako przypomnienie o tradycyjnych wierzeniach dotyczących życia po śmierci. Dusza dziecka nie zaznała spokoju, ponieważ miała niedokończone sprawy na ziemi. Ta interpretacja podkreśla wiarę, że duchy mogą pozostawać w świecie żywych, dopóki nie rozwiążą swoich ziemskich problemów.
Symbolika niewinności i żalu: Bajka obrazuje, jak nawet niewinne dziecko może mieć wyrzuty sumienia, co jest dodatkowo podkreślone przez jego powrót do domu w poszukiwaniu spokoju. Niewinność dziecka kontrastuje z poczuciem winy, pokazując, że żal i skrucha są uniwersalne i mogą dotknąć każdego niezależnie od wieku.
Rola rodziny i społeczności: Historia pokazuje, jak ważna jest rola rodziny i otoczenia w rozwiązywaniu problemów i wspieraniu się nawzajem. Dzięki interwencji przyjaciela domu rodzina mogła pomóc dziecku, co podkreśla wartość wspólnoty i solidarności.
Przesłanie o działaniu altruistycznym: Moment, w którym rodzice ofiarowują znalezione grosze biedakowi, jest kluczowy. Przesłanie wskazuje, że dzielenie się i troska o innych przynoszą spokój i harmonię, nie tylko w życiu, ale i po śmierci.
Podsumowując, bajka „Skradziony grosz“ oferuje wiele warstw znaczeniowych i może być odczytywana na różne sposoby, zarówno jako prosta opowieść o moralności, jak i głębsza refleksja nad życiem, śmiercią i odpowiedzialnością.
Analiza lingwistyczna baśni „Skradziony grosz“ zebranej przez Braci Grimm pozwala przyjrzeć się różnym poziomom językowym, które mogą wpłynąć na odbiór tekstu.
Styl i struktura narracji: Baśń zachowuje prostotę i klarowność charakterystyczną dla zbioru Braci Grimm. Krótkie zdania i bezpośrednie opisy pomagają w utrzymaniu uwagi czytelnika oraz w nadaniu historii mitycznego klimatu. Opowieść jest osadzona w rzeczywistości dnia codziennego, co ułatwia identyfikację odbiorcy z bohaterami i sytuacją, mimo jej nadnaturalnych elementów.
Cechy językowe: Użycie czasu przeszłego („siedział“, „przyszedł“, „umiemrło“) podkreśla, że historia jest relacją wydarzeń z przeszłości. Wspomniany gość pełni rolę antagonisty, który wprowadza pewną dynamikę do statycznej sytuacji, co jest typowe dla baśni, gdzie zewnętrzny gość lub siła ujawnia ukryte aspekty. Język jest prosty i zrozumiały, bez złożonych konstrukcji, co jest typowym zabiegiem w baśniach, które często są kierowane do młodszych odbiorców.
Symbolika i motywy: Dziecko, które pojawia się o północy, ubrane na biało, symbolizuje duszę zmarłego, co jest zgodne z tradycjami ludowymi wierzeń w duchy. Biel odzieży podkreśla niewinność i czystość. Motyw groszy jako symbolu niedokończonych spraw materialnych pokazuje, jak nawet niewielkie wykroczenia mogą mieć duchowe konsekwencje.
Element moralistyczny jest wyraźny: dziecko nie zaznało spokoju z powodu małej kradzieży, nauka ta stanowi ostrzeżenie o etycznym znaczeniu nawet drobnych działań.
Dialogi: Dialogi są ograniczone, co nadaje opowieści bardziej obszerną i refleksyjną formę, pozostawiając odpowiednią przestrzeń na interpretację przez czytelnika. Wypowiedzi postaci mają na celu przemieszczenie narracji do przodu, zapewniając ekspozycję lub ujawnienie kluczowych informacji.
W sumie, baśń „Skradziony grosz“ jest zwięzłym, moralizatorskim utworem, który poprzez proste środki narracyjne i podstawowe motywy uniwersalne przekazuje swoje przesłanie.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
---|---|
Numer | KHM 154 |
Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 769 |
Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
Indeks czytelności Björnssonaa | 48.8 |
Flesch-Reading-Ease Indeks | 22.5 |
Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
Gunning Fog Indeks | 17.6 |
Coleman–Liau Indeks | 12 |
SMOG Indeks | 12 |
Automatyczny indeks czytelności | 10.8 |
Liczba znaków | 1.600 |
Liczba liter | 1.294 |
Liczba zdania | 16 |
Liczba słów | 250 |
Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 15,63 |
Słowa z więcej niż 6 literami | 83 |
Procent długich słów | 33.2% |
Sylaby razem | 498 |
Średnie sylaby na słowo | 1,99 |
Słowa z trzema sylabami | 71 |
Procent słów z trzema sylabami | 28.4% |