Childstories.org
  • 1
  • Alle sprookjes
    van Grimm
  • 2
  • Gesorteerd op
    leestijd
  • 3
  • Perfect voor
    het voorlezen
De oude Hildebrand
Grimm Märchen

De oude Hildebrand - Sprookje van de Gebroeders Grimm

Leestijd voor kinderen: 11 min

Er was eens een boer met een boerin, en die boerin mocht de pastoor van ‚t dorp erg graag, en toen had hij eens erg graag gewild, eens een hele dag met de boerin alleen gezellig samen door te brengen en dat had de boerin ook best gevonden. Nou, toen zei hij eens op een keer tegen de boerin: „Lieve boerin, nu heb ik uitgedacht, hoe wij samen eens een hele dag echt prettig kunnen doorbrengen. Weet je wat, woensdag ga je op bed liggen, en je zegt tegen je man, datje ziek bent, en je klaagt en jammert maar flink, en dat blijf je volhouden tot zondag als ik preek, en zal ik preken dat ieder die thuis een ziek kind of een zieke man heeft, een zieke vrouw, een zieke vader, een zieke moeder, een zieke zuster, broer of wie dan ook van heel nabij, en wie dan een bedevaart maakt naar Gokkelenberg in Walenland, waar je voor een stuiver een zak vol laurierbladeren krijgt, dan is z’n ziek kind, z’n zieke man, z’n zieke vrouw, z’n zieke vader, z’n zieke moeder, z’n zieke zuster, broer of wie dan ook van heel nabij ziek is, op staande voet genezen. „Dat zullen we doen,“ heeft de boerin gezegd. Nu, de eerstvolgende woensdag daarop is de boerin in bed gaan liggen en ze heeft geklaagd en gejammerd van heb ik jou daar, en haar man kwam met alles aandragen wat hij maar bedenken kon, maar ‚t hielp allemaal niets. Maar toen ‚t zondag was, zei de boerin: „Ik voel me zo ellendig of ik dood zou gaan, maar één ding zou ik vóór m’n eind nog willen, ik zou dolgraag de preek horen, die de pastoor vandaag gaat houden.“ – „Ach kind,“ zei de boer, „doe dat nou niet, je zou nog zieker worden als je opstond. Luister es, deze keer zal ik naar de mis gaan en goed luisteren naar de preek en dan zal ik je precies vertellen wat meneer pastoor gezegd heeft.“ – „Nou,“ zei de boerin toen, „doe dat dan maar en luister goed en vertel me alles, wat je gehoord hebt.“ Nou en toen is de boer naar de mis gegaan en toen is meneer pastoor begonnen met de preek en hij zei dat als iemand een ziek kind of een zieke man, een zieke vrouw, een zieke vader, een zieke moeder, een zieke zuster of broer of wie dan ook van de familie in huis had, en die zou een bedevaart maken naar Gokkelenberg in ‚t Walenland, waar een zak vol laurierbladeren maar een stuiver kost, voor die zal het zieke kind, de zieke man, de zieke vrouw, de zieke vader, de zieke moeder, de zieke zuster, of broer of wie anders op staande voet weer gezond worden, en wie de reis zou willen maken die kon na de mis bij hem komen, dan zou hij hem een zak geven voor de laurierbladeren en een stuiver toe. Niemand blijer dan de boer. Dadelijk na de mis ging hij meteen naar de pastoor toe en die gaf hem de zak en de stuiver toe. En daarop is hij naar huis gelopen en schreeuwde al bij de deur naar binnen: „Hoera, lieve vrouw, nu ben je haast weer beter! Meneer pastoor heeft vandaag een preek gehouden, dat, wie een ziek kind thuis had of een zieke man, een zieke vrouw, een zieke vader, een zieke moeder, een zieke zuster, broer of wie dan ook en die maakt een bedevaart naar Gokkelenberg in Walenland, waar een zak laurierbladeren maar een stuiver kost, die z’n zieke kind, z’n zieke man, z’n zieke vrouw, z’n zieke vader, z’n zieke moeder, z’n zieke zuster, z’n broer of wie dan ook van nabij in de familie ziek is, wordt op staande voet weer gezond; en hier heb ik al een zak gehaald voor de laurierbladeren en een stuiver toe en ik ga maar meteen op weg, want des te eerder ben je beter“ en meteen is hij er vandoor gegaan. Maar pas was hij weg, of de boerin was al op en de pastoor was er ook al gauw. Intussen zullen we die twee maar laten en nu gaan we met de boer mee. Die is er met een flinke vaart op losgestevend, om des te gauwer op de Gokkelenberg te komen en terwijl hij zo aan ‚t stappen is, komt zijn peetvader hem tegen. Zijn peetvader, dat was een eierboer en die kwam net van de markt, waar hij zijn eieren verkocht had. „Geloofd zij God,“ zei de peetvader, „waar ga jij in zo’n draf naar toe, petekind?“ – „In eeuwigheid amen,“ zei de boer, „mijn vrouw is ziek geworden, en nu hebben we vandaag een preek gehad van meneer pastoor, en toen heeft hij gepreekt dat als iemand bij zich thuis een ziek kind, een zieke man, een zieke vrouw, een zieke vader, een zieke moeder, een zieke zuster of broer of wie van de naasten dan ook had, en hij maakt een bedevaart naar Gokkelenberg in Walenland, waar een hele zak vol laurierbladeren maar een stuiver kost, dan wordt dat zieke kind, de zieke man, de zieke vrouw, de zieke vader, de zieke moeder, de zieke zuster, de broer of wie van de naasten ook, op staande voet weer gezond, en toen ben ik bij meneer pastoor een zak wezen halen voor laurierbladeren een stuiver op de koop toe en nou ben ik vandaag mijn bedevaart meteen begonnen.“ – „Maar best petekind,“ zei de peetvader, „ben je nou heus zo simpel, dat je zoiets gelooft? Weet je wat de zaak is? De pastoor zou je vrouw graag eens een hele dag voor zich alleen hebben, en nu hebben ze jou met een smoesje weggestuurd, zodat je van de vloer bent.“ – „Mijn tijd,“ zei de boer, „ik zou wel eens willen weten, of dat waar is.“ – „Nou,“ zei de peetoom, „weet je wat, ga in de eiermand zitten, dan draag ik je naar huis en dan kan je zelf zien.“ Nu, dat was afgesproken. En de boer heeft z’n petekind in de eiermand gezet, en peetvader droeg hem naar zijn huis. En toen ze daar aangekomen zijn, hola, toen was ‚t er al heel gezellig. De boerin had zowat alles wat er in huis en hof was, te voorschijn gehaald, en ze was aan ‚t bakken, en meneer pastoor was er al en had de viool meegebracht. En toen was peetvader juist aan de deur gaan kloppen, en de boerin vroeg wie of daar was. „Dat ben ik petekindje,“ had de peetvader gezegd, „wil jij me vannacht herbergen, ik heb m’n eieren op de markt niet kunnen verkopen, en nou moet ik ze weer naar huis slepen en ze zijn zo zwaar, ik kom niet meer zo ver en ‚t wordt al donker.“ – „Ja, hoor es peetvader,“ zei toen de boerin, „u komt eigenlijk erg ongelegen. Maar ja, als het niet anders kan, komt er dan maar in ga daar maar zitten op de bank achter de kachel.“ Dus heeft ze peetvader met zijn draagmand op de kachelbank laten zitten. Maar de pastoor en de boerin hadden veel plezier. Eindelijk begon de pastoor te zeggen: „Luister eens, lieve boerin, je kon immers altijd zo mooi zingen, zing eens wat.“ – „O,“ zei de boerin,,nu kan ik niet meer zingen, ja, in m’n jonge jaren, toen heb ik ‚t wel gekund; maar dat is nu voorbij.“ – „Kom,“ zei de pastoor, „zing eens wat, een klein liedje maar.“ Nou, toen begon de boerin te zingen:

„Ik zond mijn man naar verre kant:

op de Gokkelenberg in ‚t Waterland.“

En toen viel de pastoor in:

„Ik wou hij bleef er ‚t hele jaar,
Al met zijn zak voor lauwerblaar‘
Halleluja!“

Maar nu begon de peetvader mee te zingen (maar nu moet ik nog vertellen, dat die boer Hildebrand heette), dus hij zong:

„Och mijn lieve Hildebrand,
Wat doe jij op de kachelbank? Halleluja!“

En toen viel de boer in, in de mand:

„Ik hou niet van dat zingen:

ik ga de mand uitspringen!“

En hij klom de mand uit en knuppelde de pastoor z’n huis uit.

LanguagesLearn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.

Achtergronden

Interpretaties

Tekstanalyse

„De oude Hildebrand“ is een sprookje van de Gebroeders Grimm dat draait om list en bedrog, met een komische wending. In het verhaal speelt bedrog een centrale rol, waar de boerin en de pastoor een sluw plan bedenken om samen tijd door te brengen, terwijl ze de boer op een dwaalspoor brengen. De pastoor vertelt tijdens zijn preek dat een pelgrimstocht naar de Gokkelenberg zieke familieleden zou genezen, waarna de boer vol valse hoop op pad gaat.

De boer begint aan deze nutteloze reis, maar ontmoet zijn peetvader die de ware motieven van de pastoor doorziet. Samen keren ze terug naar het huis van de boer om het bedrog te ontmaskeren. De peetvader verbergt de boer in een eiermand, zodat hij getuige kan zijn van de ontmoeting tussen zijn vrouw en de pastoor. Wanneer de pastoor en de boerin vrolijk samenzijn en zingen, besluit hij zichzelf te onthullen door mee te zingen vanuit de mand.

De ontknoping komt wanneer de boer uit de mand springt en de pastoor het huis uit knuppelt, wat een ironische wending geeft aan het verhaal en de illusies van de boerin en de pastoor doorprikt. Het sprookje eindigt hiermee als een humoristische les over trouw en eerlijkheid, thema’s die vaak voorkomen in de volksverhalen van de Gebroeders Grimm.

„De oude Hildebrand“ is een volksverhaal uit de verzameling van de Gebroeders Grimm. Het verhaal draait om een boerin die samen met de pastoor een list bedenkt om een dag samen door te kunnen brengen, door voor te wenden dat ze ziek is en haar man op bedevaart stuurt. De boer wordt echter door zijn peetvader gewaarschuwd dat hij bedrogen wordt, en het verhaal eindigt ermee dat de boer de pastoor weggejaagd met een knuppel.

Er zijn verschillende manieren om dit sprookje te interpreteren:

Bedrog en Naïviteit: Het verhaal legt de nadruk op de goedgelovigheid van de boer, die zonder vragen te stellen vertrouwt op de woorden van zijn vrouw en de pastoor. Het toont hoe mensen misleid kunnen worden als ze te goedgelovig zijn, vooral door figuren van autoriteit of geliefden.

De Rol van de Kerk: De pastoor, een vertegenwoordiger van de kerk, wordt neergezet als iemand die zijn machtspositie misbruikt voor persoonlijke voordelen. Dit kan gezien worden als een commentaar op de corruptie binnen religieuze instituten, een thema dat in veel volksverhalen terugkomt.

Genderrollen en Macht: De boerin speelt een actieve rol in het bedrog en toont initiatief en invloed, wat interessanter is in de context van historische genderverhoudingen. Het kan gezien worden als een verhaal over vrouwelijke empowerment, zij het op een moreel dubieuze manier.

Humor en Sociale Satire: Het verhaal is doordrenkt met humor en een zekere speelsheid. Het zingt uiteindelijk uit in een soort satirische wisselzang, waar ook de boer uiteindelijk in opstandig wordt en zijn recht zoekt door fysieke actie. Dit benadrukt volksplezier en maakt het verhaal toegankelijker.

Les in Wantrouwen en Voorzichtigheid: Uiteindelijk kan het ook worden geïnterpreteerd als een les over het belang van kritische denkvaardigheden en de noodzaak om sceptisch te zijn tegenover te mooie beloften, vooral als die voortkomen uit motieven die niet helemaal zuiver zijn.

Het verhaal blijft een klassiek voorbeeld van de Grimm-sprookjes waarin menselijk gedrag en morele lessen centraal staan, verpakt in een luchtige, soms humoristische vertelstijl.

De linguïstische analyse van het sprookje „De oude Hildebrand“ van de Gebroeders Grimm omvat verschillende aspecten van de taal en structuur. Taal en Lexicon: De taal van het sprookje is typisch voor oudere volksvertellingen, met een gebruik van verouderde zinsconstructies en woordkeuzes. Woorden als „klaagt“ en „jammert“ passen bij de traditionele, formele vertelstijl.

Morfologie en Syntaxis: Zinsstructuren zijn langer en vaak complex, met gebruik van veel bijzinnen. Er zijn ook veel repetitieve elementen in de zinnen, wat een kenmerk van orale verteltradities is. Dit helpt luisteraars of lezers belangrijke informatie beter te onthouden. Er is een herhaling van zinsdelen, zoals het opsommen van familieleden die ziek kunnen zijn, wat een stilistisch kenmerk is van sprookjes.

Pragmatiek: De dialogen tussen personages zijn eenvoudig en direct, vaak gericht op het voortbrengen van actie of conflict in het verhaal. De communicatie tussen personages is vooral functioneel en bevat nauwelijks details over emoties of gedachten die verder gaan dan wat expliciet wordt gezegd. Er is een duidelijke sociale hiërarchie, zoals blijkt uit de verhouding tussen de boer, de pastoor en de peetvader, wat een belangrijk thema is in veel sprookjes.

Semantiek: Het gebruik van symboliek is aanwezig, vooral in de vorm van de „zak vol laurierbladeren“, die als een magisch attribuut dient. Hoewel de bladeren zelf geen rol spelen in de geneeskunst, geven ze de illusie van een oplossing. De geografische verwijzing naar plaatsen als „Gokkelenberg in Walenland“ creëert een gevoel van avontuur en reis, hoewel het specifieke karakter van deze plaatsen minder belangrijk is dan de narratieve functie die ze vervullen.

Fonologie: Er is een ritme en rijm in bepaalde delen van de tekst, vooral in de liedjes die de personages zingen. Dit draagt bij aan de muzikaliteit van het verhaal en maakt het toegankelijk en memorabel.

Narratieve Structuur: Het verhaal volgt een klassieke narratieve structuur voor sprookjes, met een introductie, ontwikkeling van de plot (misleiding en reis van de boer), een climax (ontdekking van de waarheid), en een resolutie (confrontatie en straf van de pastoor). Er is een duidelijke moraal of boodschap over loyaliteit en bedrog, vaak kenmerkend voor Grimm-sprookjes, waarin sluwe of oneerlijke personages uiteindelijk worden gestraft.

Al met al biedt „De oude Hildebrand“ een inzicht in de cultuur en waarden van de tijd, evenals in de verteltechnieken en stilistische elementen die kenmerkend zijn voor de Grimm-verhalen.


Informatie voor wetenschappelijke analyse

Kengeta
Waarde
AantalKHM 95
Aarne-Thompson-Uther-IndexATU Typ 1360C
VertalingenDE, EN, DA, ES, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH
Leesbaarheidsindex door Björnsson38.2
Flesch-Reading-Ease Index65.6
Flesch–Kincaid Grade-Level10.8
Gunning Fog Index13.1
Coleman–Liau Index7.8
SMOG Index10.9
Geautomatiseerde leesbaarheidsindex10.9
Aantal karakters7.093
Aantal letters5.401
Aantal zinnen50
Aantal woorden1.350
Gemiddeld aantal woorden per zin27,00
Woorden met meer dan 6 letters151
Percentage lange woorden11.2%
Totaal lettergrepen1.817
Gemiddeld aantal lettergrepen per woord1,35
Woorden met drie lettergrepen90
Percentage woorden met drie lettergrepen6.7%
Vragen, opmerkingen of ervaringsverslagen?

Privacyverklaring.

De beste Sprookjes

Copyright © 2025 -   Over ons | Privacyverklaring |Alle rechten voorbehouden Aangedreven door childstories.org

Keine Internetverbindung


Sie sind nicht mit dem Internet verbunden. Bitte überprüfen Sie Ihre Netzwerkverbindung.


Versuchen Sie Folgendes:


  • 1. Prüfen Sie Ihr Netzwerkkabel, ihren Router oder Ihr Smartphone

  • 2. Aktivieren Sie ihre Mobile Daten -oder WLAN-Verbindung erneut

  • 3. Prüfen Sie das Signal an Ihrem Standort

  • 4. Führen Sie eine Netzwerkdiagnose durch